جوان آنلاین: اغلب‌مان آد م‌های معمولی و ساد های هستیم که چند ان د رگیر زرق و برق لوازم روزمره زند گی نمی‌شویم. همین که کارمان را راه بیند ازد پس لابد چیز خوبی است و محصول گرانقیمت‌تری لازم نیست، اما کافی است پول خوبی د ست‌مان بیاید و وسوسه‌مان کند یک پیراهن د و میلیون تومانی بخریم. جهنم از همین‌جا شروع می‌شود : پیراهن چند میلیون تومانی به کفش و شلوار معمولی نمی‌خورد و باز اگر تمام لباس‌هایمان هم نو شوند، این ماشین و خانه است که قد یمی‌بود نشان آزارمان می‌د هد. اسکاتی هند ریکس نویسند ه ساکن شیکاگو د ر مطلبی که د ر وب‌سایت بیگ‌تینک نوشته به این موضوع پرد اخته است و سجاد امیری مطلب او را ترجمه کرد ه و د ر وب‌سایت ترجمان منتشر کرد ه است. نوشته هند ریکس را با اند کی تلخیص می‌خوانید.
کاترین کبیر، ملکه روسیه د ر سال ۱۷۶۵ شنید که د نی د ید رو به شد ت محتاج پول است. او که به هواد اری هنر، علم و فلاسفه عصر روشنگری شهره بود، کل کتابخانه د ید رو را خرید. ملکه به د ید رو د ستور د اد کتاب‌ها را د ر خانه اش نگهد اری کند و او را به عنوان کتابد ار خود استخد ام کرد و د ستمزد ۲۵ سال بعد ش را نیز پیشاپیش پرد اخت کرد. د ید رو که پیش از این هیچ‌گاه وضع مالی خوبی ند اشت، د ست به کار شد و با بخشی از آن پول رد‌ای سرخ‌رنگ فاخری برای خود ش خرید. مشکلاتش از همین جا آغاز شد. وقتی به شکوه و زیبایی جامه جد ید ش د ل بست و به آن خو گرفت، به این فکر افتاد که خانه اش د یگر چند ان د رخور لباس‌های فاخری که بر تن د ارد نیست. او برای رفع این کاستی، تصاویر و نقاشی‌های قد یمی روی د یوار را عوض کرد. بعد د ر نظرش آمد که صند لی راحتی‌اش شایسته او نیست و آن را با یک مد ل چرمی عوض کرد. میز کارش هم ناگهان د ر نگاهش نامناسب آمد و احساس کرد باید آن را نیز به روز کند. طولی نکشید که تقریباً تمامی وسایل منزل را با مد ل‌های جد ید‌تر پرزرق و برق عوض کرد. د ر نهایت بد هکار شد، اما هنوز عطشش برای د اشتن کالا‌های مادی بیشتر فروکش نکرد ه بود. او د ر مقاله «د ر حسرت لباس‌خواب قد یمی» این انحطاط خود د ر ورطه ماد ی‌گرایی را توضیح می‌د هد. این شکل مصرف افراطی که نخستین‌بار خود او به تشریح آن پرد اخت، امروزه با عنوان اثر د ید رو شناخته می‌شود.
اثر د ید رو چیست؟ اثر د ید رو پد ید های د ووجهی است. بناشد ه بر د و فرض د ر مورد عاد ات خرید ما. این فرض‌ها از این قرارند : ۱. کالا‌هایی که مشتری‌ها می‌خرند به بخشی از هویت‌شان بد ل می‌شوند و معمولاً مکمل یکد یگر هستند. ۲. ورود کالای جد ید که انحرافی از آن هویت است ممکن است برای شکل د اد ن یک کل یکپارچه جد ید، زنجیره‌ای از مصرف را به همراه د اشته باشد. او به این مسئله واقف بود که آن جامه قد یمی جزئی از یک کل بود : «رد‌ای قد یمی من با اشیای کهنه اطراف آن بخشی از یک مجموعه بود ند.»، اما هنگامی که رد‌ای نو به این فضا وارد شد «آن یکپارچگی و یکد ستی موزون رخت بربست» و خرید‌های پی د رپی و مصرف گرایانه بعد‌ی را به د نبال خود آورد. جامعه شناسان حالا د ریافته اند که پس از آنکه همان تک خرید ِ نخست هماهنگی محیط را برهم زد، او د ست‌به‌کار شد و برای سازگارکرد ن همه وسایل با رد‌ای جد ید هر چیزی را د ر اتاقش تعویض کرد.
این اثر با من چه می‌کند؟ باید مواظب پیامد‌های یک خرید نابجا باشیم. حد اقلش این است که اثر د ید رو می‌تواند هوس چیز‌هایی را د ر ما برانگیزاند که به آن‌ها احتیاج ند اریم و تنها هد فش یکد ست سازی اسباب و وسایل‌مان است. هر کسی که صرفاً پس از خرید یک پیراهن جد ید احساس کرد ه باید کفش، شلوار و کراوات جد ید‌ی بخرد تا به آن پیراهن نو بیاید می‌د اند که همین یک‌بار د ست د ر جیب‌کرد ن می‌تواند د ر یک چشم برهم‌زد ن از کنترل خارج شود.
چگونه می‌توانم خود را د ر برابر این معضل مصون کنم؟ همانند هر چرخه معیوب د یگری، بهترین کار این است که از ابتد ا وارد حلقه اول نشویم. راهکار‌های زیاد‌ی برای کاهش مصرف و خرید وجود د ارد. حتی کاری ساد ه مثل مقاومت د ر برابر وسوسه خرید، برای متوقف‌کرد ن اثر د ید رو پیش از نمایان‌شد ن آن کفایت می‌کند. هنگامی که چیزی قد یمی را با نمونه جد ید‌تر و پرزرق و برق آن جایگزین می‌کنید، تغییر نگرش‌تان نیز می‌تواند کمک کنند ه باشد. به جای اینکه خرید جد ید را نوعی ارتقا د ر نظر بگیرید، تنها آن را تعویض یک وسیله با وسیله د یگر د ر نظر بگیرید.
هر چند بیشتر ما نیازی ند اریم نگران د ریافت ثروت کلانی از جانب ملکه روسیه باشیم، اما آسیب‌های اثر د ید رو می‌تواند د امنگیر همه ما شود. مثل هر موقعیت د یگری، آگاهی و د ر این مورد خاص آگاهی از این مسئله که رغبت به یک خرید ممکن است به خرید‌ی د یگر منجر شود، احتمالاً همیشه ما را از مبتلاشد ن به آن ایمن نمی‌کند، اما می‌تواند به ما کمک کند گرفتار شرایطی مشابه وضعیت د ید رو نشویم.
